🔍 Borsa Endeksi Nasıl Hesaplanır?

🔍  Borsa Endeksi Nasıl Hesaplanır?

Borsa endeksi, bir borsada işlem gören belirli bir grup hisse senedinin performansını ölçen bir göstergedir. Borsa endeksleri, yatırımcıların piyasayı takip etmelerine ve borsadaki genel trendi anlamalarına yardımcı olur. Borsa endeksleri, farklı kriterlere göre oluşturulabilir. Örneğin, belli bir sektörü, belli bir piyasa değerini veya belli bir işlem hacmini temsil eden hisse senetlerinden oluşan endeksler vardır.

Borsa endeksi hesaplaması, endekse dahil edilen hisse senetlerinin fiyatlarının ve ağırlıklarının çarpımının toplamının, belirli bir bölen ile bölünmesi ile yapılır. Bu formül şöyle gösterilebilir:

E = (F1 x H1 x N1) + (F2 x H2 x N2) + ... + (Fn x Hn x Nn) / B

Burada;

E: Endeks değeri

F: Hisse senedinin endeksteki ağırlık katsayısı

H: Hisse senedinin fiyatı

N: Hisse senedinin dolaşımdaki pay sayısı

B: Endeksin böleni

Endeksin böleni, endeksin başlangıç değerinin belirlenmesi için kullanılır. Endeksin başlangıç değeri genellikle 100 veya 1000 olarak seçilir. Bölen, endeksin başlangıç değerine eşit olacak şekilde hesaplanır. Bölenin hesaplanması şöyle yapılır:

B = (F1 x H1 x N1) + (F2 x H2 x N2) + ... + (Fn x Hn x Nn) / E0

Burada;

E0: Endeksin başlangıç değeri

Endeks hesaplamasında kullanılan ağırlık katsayısı ise hisse senedinin piyasa değerinin, endeksteki toplam piyasa değerine oranıdır. Ağırlık katsayısının hesaplanması şöyle yapılır:

F = (H x N) / (H1 x N1) + (H2 x N2) + ... + (Hn x Nn)

Endeks hesaplamasında kullanılan fiyatlar ise hisse senetlerinin son işlem fiyatlarıdır. Hisse senetlerinin dolaşımdaki pay sayısı ise sermaye artırımı veya azaltımı gibi durumlarda değişebilir.

Örnek olarak, BIST 100 endeksi hesaplamasını ele alalım. BIST 100 endeksi, Borsa İstanbul'da işlem gören en büyük 100 şirketin hisse senetlerinden oluşur. Bu endeks, Türkiye'nin ekonomik durumunu yansıtan önemli bir göstergedir. BIST 100 endeksi hesaplaması için aşağıdaki verileri kullanalım:

Hisse Senedi | Fiyat | Dolaşımdaki Pay | Piyasa Değeri | Ağırlık Katsayısı

A | 10 TL | 100 milyon | 1 milyar TL | 0.05

B | 20 TL | 50 milyon | 1 milyar TL | 0.05

C | 30 TL | 25 milyon | 750 milyon TL | 0.0375

D | 40 TL | 10 milyon | 400 milyon TL | 0.02

E | 50 TL | 5 milyon | 250 milyon TL | 0.0125