Segregated Witness (Segwit) ya da Ayrılmış Tanık, Bitcoin blokzincirinde işlem verilerinin saklanma şeklini değiştiren bir protokol güncellemesidir. Bu güncelleme ile işlem imzaları, işlem verilerinden ayrılarak blok başına daha fazla işlem sığdırılması sağlanmıştır. Bu sayede Bitcoin ağının ölçeklenebilirliği, işlem hızı ve güvenliği artmıştır.
Segwit, 2015 yılında Bitcoin geliştiricisi Pieter Wuille ve diğer Bitcoin Core katılımcıları tarafından ortaya atılmıştır. Ölçeklenebilirlik sorununu çözmek için blok büyüklüğünü artırmak yerine, blok verilerini yeniden düzenleyerek etkin blok büyüklüğünü yaklaşık 4 MB'ye çıkarmayı amaçlamıştır. Segwit, 1 Ağustos 2017 tarihinde Bitcoin ağına bir yumuşak çatallanma (soft fork) olarak eklendi.
Segwit'in faydaları nelerdir?
- Kapasite artışı: Segwit ile imza verileri işlem verilerinden ayrıldığı için, tek bir blok içinde daha fazla işlem yer alabilir. Böylece Bitcoin ağının işlem kapasitesi ve verimliliği yükselir.
- İşlem hızı artışı: Segwit ile blokların doluluk oranı azaldığı için, işlemlerin onaylanma süresi de kısaldı. Ayrıca Segwit, Lightning Network gibi ikinci katman çözümlerinin geliştirilmesine de olanak sağladı. Lightning Network, işlemleri blokzincir dışında gerçekleştirerek anlık ve düşük maliyetli ödemeler yapılmasını mümkün kılar.
- İşlem değiştirilebilirliğinin engellenmesi: Segwit öncesinde, imza verileri işlemlerin içinde yer aldığı için, göndericiler işlemlerini değiştirebilir veya iptal edebilirlerdi. Bu da çifte harcama saldırılarına veya işlemlerin reddedilmesine yol açabilirdi. Segwit ile imza verileri işlemlerden ayrıldığı için, bu sorun ortadan kalktı.
- Güvenlik artışı: Segwit ile imza verileri ayrı bir yapıda saklandığı için, blokzincirin bütünlüğü ve doğrulanabilirliği korunmuş oldu. Ayrıca Segwit, imza oluşturma algoritmasını da geliştirerek daha güvenli ve esnek bir yapı sunmuştur.
Segwit nasıl çalışır?
Segwit'in çalışma mantığını anlamak için, öncelikle Bitcoin işlemlerinin yapısını bilmek gerekir. Bir Bitcoin işlemi, girdiler (inputs) ve çıktılar (outputs) olmak üzere iki temel bileşenden oluşur. Bir girdi, göndericinin adresini ve sahip olduğu fonları kanıtlayan bir imzayı içerir. Bir çıktı ise alıcının adresini ve transfer edilen miktarı içerir.
Segwit öncesinde, bir işlemin boyutu girdilerin ve çıktıların toplam boyutuna eşitti. Ancak girdilerin büyük bir kısmını imza verileri oluşturuyordu. Bu da blokların hızla dolmasına ve işlem ücretlerinin yükselmesine neden oluyordu.
Segwit ile birlikte, imza verileri işlemlerden ayrılarak blokzincirin dışında saklanmaya başlandı. Böylece işlemlerin boyutu küçüldü ve bloklara daha fazla işlem sığdırıldı. Ayrıca imza verileri, ağırlık birimi (weight unit) adı verilen yeni bir ölçüm birimi ile hesaplanmaya başlandı. Buna göre, imza verileri 1 byte yerine 0.25 byte olarak değerlendirildi. Bu da etkin blok büyüklüğünün 4 MB'ye kadar çıkabileceği anlamına geliyordu.
Segwit, Bitcoin blokzincirinde önemli bir teknik gelişme olarak kabul edilir. Bitcoin ağının ölçeklenebilirliği, hızı ve güvenliği üzerinde olumlu etkileri olan Segwit, Bitcoin'in geleceği için de umut verici bir adım olarak görülür.